از سوشال‌فای (socialfi) و آیندۀ شبکه‌های اجتماعی چه می‌دانیم؟

جدیدترین تحقیقات نشان می دهند که بیش از نیمی از جمعیت جهان به طور متوسط 2.5 ساعت از وقت روزانۀ خود را به گشت وگذار در شبکه های اجتماعی وب2 اختصاص می دهند. با این وجود نسل دوم اینترنت و پلتفرم های آن به زودی با فناوری جدید وب3 جایگزین خواهند شد. پرسشی که مطرح می شود این است که آیا شبکه های اجتماعی …

نوشته از سوشال فای (SocialFi) و آیندۀ شبکه های اجتماعی چه می دانیم؟ اولین بار در کوین ایران. پدیدار شد.

جدیدترین تحقیقات نشان می دهند که بیش از نیمی از جمعیت جهان به طور متوسط 2.5 ساعت از وقت روزانۀ خود را به گشت وگذار در شبکه های اجتماعی وب2 اختصاص می دهند. با این وجود نسل دوم اینترنت و پلتفرم های آن به زودی با فناوری جدید وب3 جایگزین خواهند شد. پرسشی که مطرح می شود این است که آیا شبکه های اجتماعی فعلی می توانند حجم تعاملات خود را پس از پذیرش عمومی وب3 حفظ کنند؟ در این مقاله شما را با آیندۀ شبکه های اجتماعی و سوشال فای (SocialFi) آشنا خواهیم کرد.SocialFi ترکیبی از فناوری امورمالی و شبکه های اجتماعی غیرمتمرکز است و به نوعی پاسخ فناوری وب3 به پلتفرم های شرکت های بزرگی مانند مِتا (Meta) و توئیتر تلقی می شود. ممکن است با خود بگویید در دنیایی که در انحصار شبکه های اجتماعی متعدد وب2 است، SocialFi چگونه می تواند شانسی برای موفقیت داشته باشد؟ در پاسخ باید گفت که با قدرت سازمان های خودمختار غیرمتمرکز (DAO)، توکن های غیرقابل تعویض (NFT)، رمز ارزها و سایر محصولات وب3 سوشال فای شانس بالایی برای پیروزی دارد.سوشال فای (SocialFi) چیست؟سوشال فای نسخۀ وب3 از پلتفرم های اجتماعی است که اینفلوئنسرها، تولیدکنندگان محتوا و شرکت کنندگان، کنترل کاملی بر داده های خود خواهند داشت و می توانند از فالوورها و تعامل آن ها به طور موثرتری کسب درآمد کنند. برای درک بهتر SocialFi باید نخست وجه تمایز آن را با شبکه های اجتماعی سنتی بدانیم.اولین تفاوت، در روش درآمدزایی سوشال فای به وسیلۀ رمز ارزهاست که در آن NFTها مالکیت دیجیتالی را مدیریت کرده و DAOها مسئول تنظیم حکمرانی هستند. دومین تفاوت، تغییر ماهیت بنیادین فناوری وب3 است که در آن مدیریت انحصاری و متمرکز وب2 از بین رفته است.اکنون که با مفاهیم اولیه آشنا شدیم می توان جزئیات بیشتری از SocialFi را با هم مرور کنیم.تاثیر سوشال فای بر درآمد تولید کنندگان محتواتولیدکنندگان محتوا در پلتفرم های وب2 آزادی عمل چندانی برای کسب درآمد مستقیم از برند خود ندارند. علاوه براین اعتبار و کثرت فالوورها نیز تضمین کنندۀ افزایش درآمد اینفلوئنسرها نیست، زیرا این نسل از شبکه های اجتماعی توسط گروه محدودی کنترل شده و این افراد سهم عمدۀ جریان های مالی را به خود اختصاص می دهند. اما اپلیکیشن های وب3 سیستم منصفانه تری برای توزیع پاداش داشته و تمام حاضرین اعم از تولیدکنندۀ محتوا و سهام دار از آن بهره مند خواهند شد. این فرآیند توسط DAOها نظارت شده و اپلیکیشن های SocialFi به کمک توکن های اجتماعی آن را محقق می سازند.پیشنهاد مطالعه: معرفی بهترین ارزهای وب3 (Web 3.0)تاثیر سوشال فای بر توکن های اجتماعی و تعامل کاربرانسوشال فای باعث تسهیل دسترسی کاربران به توکن های اجتماعی می شود؛ کلیۀ هنرمندان، تولیدکنندگان محتوا یا اینفلوئنسرهای علاقه مند به خلق برند شخصی، قادر به داشتن این توکن ها خواهند بود؛ بنابراین ارزش این توکن های اجتماعی به شدت وابسته به نفوذ سازندۀ آن است. برای نمونه اگر ایلان ماسک توکنی ایجاد کند، ارزش آن به مراتب از توکن وابسته به شخصی با 1میلیون فالوور بیشتر خواهد بود.اینفلوئنسرها همچنین ممکن است از فالوورهای خود بخواهند تا به منظور تعامل در شبکه های اجتماعی مقدار مشخصی از این توکن ها را همواره نزد خود نگه دارند. درنتیجه اگر هواداران بخواهند با محتوای یک هنرمند تعامل برقرار کرده و آن را به اشتراک بگذارند، ملزم به خرید توکن های اجتماعی وی هستند.سایر روش ها برای جذب مخاطب در شبکه های اجتماعیابزار دیگرِ اینفلوئنسرها تعیین کمینۀ لازم برای تعامل است، به طوری که هواداران برای ارسال پیام ملزم به دراختیار داشتن مقدار مشخصی از توکن های اجتماعی هستند. آن دسته از تولیدکنندگان محتوا که فالوورهای زیادی دارند می توانند برای دسترسی به محتوای ویژه، حق اشتراک های سفارشی خود را طراحی کنند.رابطۀ SocialFi و NFTهاحامیان SocialFi درحال آزمودن مدل های اقتصادی پیرامون اصول بنیادین کسب درآمد از تعامل هواداران هستند. پلتفرم های SocialFi ابزارهای لازم برای توزیع NFT را دراختیار تولیدکنندگان محتوا قرار می دهند تا ضریب نفوذ جامعۀ آماری خود را گسترش دهند. هنرمندان همچنین می توانند درآمد حاصله از محل فروش NFTهای خود را با دارندگان توکن های اجتماعی به اشتراک بگذارند و یک سازوکار تشویقی خودکار جهت جذب مخاطب بیشتر دراختیار داشته باشند.پیشنهاد مطالعه: راهنمای سرمایه گذاری در NFTها + بهترین پلتفرم های سرمایه گذاریNFT و مالکیت دیجیتالاپلیکیشن های وب2 برای مدیریت مالکیت دیجیتال و رهگیری آن نیازمند کمک هستند. این مقوله برای هنرمندانی که خواهان به اشتراک گذاری آنلاین آثار خود هستند بسیار حائز اهمیت است. فقدان سامانۀ رهگیری مالکیت دیجیتال احتمال سوءاستفاده از آثار هنری را به شدت افزایش خواهد داد و هنرمندان را با زیان قابل توجهی روبه رو خواهد ساخت. خوشبختانه NFTها توانسته اند راهکاری موثر برای اثبات هویت معرفی کنند.پیشنهاد مطالعه: بررسی مالکیت در فروش آثار هنری دیجیتال NFTNFTهای اثبات تصویر (PFP)ظهور NFTهای اثبات تصویر (Picture for Proof) هویت دیجیتال را به طور معجزه آسایی ارتقا بخشید. دارندگان این NFTها می توانند از آن ها به عنوان تصویر پروفایل خود در SocialFi استفاده کنند. اثبات مالکیت، مقولۀ بنیادین NFTها به شمار می آید و دارندگان با همگام سازی کیف پول قادر به تایید این امر خواهند بود.NFTهای اثبات تصویر نه تنها در مبحث احراز هویت مفیدند بلکه دسترسی به گروه های انحصاری سوشال فای را نیز تسهیل می کنند. این گروه ها اهداف متعددی از قبیل موقعیت های مدیریتی یا فرصت های سرمایه گذاری را دربرمی گیرند. با وجود آنکه پلتفرم هایی همچون دیسکورد (Discord) هم اکنون میزبان چنین گروه هایی هستند، سوشال فای درآمدزایی از این مقوله را ممکن خواهد ساخت.پیشنهاد مطالعه: NFT موزیک چیست؟ (Music NFT) + بازارهای خرید و فروش NFT موزیکمحدودیت های شبکه های اجتماعیفناوری وب2 از محدودیت های متعددی رنج می برد؛ برای نمونه هنگامی که مدیریت مرکزی این شبکه ها با محتوای تولید شده مخالف باشد اقدام به حذف آن خواهد کرد. با آنکه پروتکل های ارتباطی ملزم به حفاظت از کودکان، جلوگیری از نشر اطلاعات غلط و پست های مضر است، نظارت غیرمتمرکز شبکه های SocialFi پایبندی بیشتری به اصول اخلاقی دارد.ابراز نظر یکی از چالش های اصلی پلتفرم های وب2 است. در اغلب این شبکه ها نظرات کاربران ارزیابی شده و درصورتی که با چهارچوب توسعه دهندگان مطابقت نداشته باشند حذف می شوند. این امر مانع از پیدایش گفتمان های سالم شده و استدلال های منطقی را حذف خواهد کرد.آزادی بیان و مقام تصمیم گیرندۀ مرکزیعلاوه بر اینکه اکثر کاربران علاقه ای به تصمیم گیری یک مقام مرکزی دربارۀ موضوعات گفتگوی شبکه های اجتماعی ندارند، مخالف انتشار محتوای مضر در این پلتفرم ها نیز هستند. ارزیابی محتوای مضر موضوعی شخصی است و ممکن است باعث حذف موضوعات مفید شود. تمام شبکه های مجازی، چه مبتنی بر وب2 چه بر وب3، به سیستم ارزیابی محتوا مجهز هستند تا از گسترش محتوای غیراخلاقی جلوگیری نمایند.چالش بنیادین این موضوع دربارۀ ضرورت اجرای این قوانین نیست، بلکه در خصوص شخصی است که آن ها را وضع می کند. آیا مالکین ثروتمند شرکت های فناوری مانند مارک زوکربرگ و جمع کثیر سرمایه گذاران شرکت مِتا (Meta) باید محتوای مفید و اطلاعات معتبر را ارزیابی کنند؟ این افراد تنها به سود مالی خود فکر کرده و به شکلی انحصاری قوانین انتشار محتوا را کنترل می کنند.پیشنهاد مطالعه: NFT دینامیک چیست؟ کاربردهای Dynamic NFTنودها (Node) و داده های آن چیناستفاده از فرآیند غیرمتمرکز برای برچسب گذاری داده های آن چین موجب تفاوت پلتفرم های سوشال فای شده است. با توجه به این امر که پست های عمومی پلتفرم های سوشال فای به صورت آن چین قابل مشاهده هستند، الگوریتم مخصوص برچسب گذاریِ موضوعی و کلماتی مشمول آن ها خواهد شد. نودها نیز توانایی تعامل یا مسدودسازی برچسب ها را خواهند داشت.برای نمونه در یک پلتفرم سوشال فای انحصاریِ علاقه مندان به سگ، نودها اقدام به مسدودسازی محتوایی خواهند کرد که با کلیدواژۀ «گربه» برچسب گذاری شده اند یا گربه ها را با القاب مثبت توصیف می کنند.حکمرانی غیرمتمرکز به کمک DAOهادر پلتفرم های سوشال فای تصمیم گیری درخصوص ارزیابی محتوا برعهدۀ گروه بزرگی از افرادی است که سهم بزرگی در سیاست گذاری های آتی این پلتفرم ها دارند. این افراد در حکم یک DAO در فرآیند تصمیم گیری غیرمتمرکز حضور یافته و مسائل موجود را برطرف می کنند.در این فرآیند نودهای متخلف مشمول مجازات های سنگینی از قبیل اسلشینگ یا از دست رفتن دارایی های استیک شده خواهند شد. آن دسته از DAOهایی که قوانین سخت گیرانه ای ندارند ممکن است از تخلفات نودها تا زمانی که کاربران حاضر به خرید توکن های اجتماعی باشند چشم پوشی کرده و درآمد کسب کنند.چالش های سوشال فایسوشال فای برتری های جذابی دارد، اما این فناوری نیز با چالش هایی روبه روست. برای اجرای بی نقص اصول بنیادین سوشال فای نخست لازم است تا برخی از چالش های آن برطرف شود؛ در ادامه آن ها را باهم مرور خواهیم کرد.زیرساخت و توان پردازشی مقیاس پذیربا توسعۀ روزافزون فناوری بلاک چین پلتفرم های سوشال فای باید بتوانند ظرفیت بالای تعاملات اجتماعی را مدیریت و پردازش کنند. خوشبختانه زنجیره های SocialFi می توانند به کمک فناوری هایی همچون شاردینگ (Sharding) و Warp Sync توان پردازشی را بهبود بخشند.فناوری شاردینگ با انجام پردازش های موازی توان خروجی را برای سفارش های بزرگ افزایش خواهد داد. از سوی دیگر Warp Sync نیز قادر به تایید تراکنش ها به شکلی است که نیازی به حضور تمامی نودها برای اعتبارسنجی تاریخچۀ تراکنش ها نخواهد بود. این امکانات موجب شده است تا شبکۀ سوشال فای بتواند در هر ثانیه 80 پست از جامعه کاربری 4 میلیونی خود را به خوبی پردازش کند.این آمار حتی در بهترین حالت همچنان درمقایسه با توان پردازشی توئیتر، غول شبکه های اجتماعی وب2، که در هر ثانیه 6000 پست از جامعه کاربری 300 میلیونی خود را پردازش می کند قابل مقایسه نیست. شرکت مِتا، رقیب اصلی توئیتر، در هر ثانیه تقریبا 500هزار نظر جدید و 4 میلیون «لایک» را پردازش می کند. هنوز مشخص نیست که آیا بلاک چین های SocialFi ظرفیت مدیریت این حجم از داده های کاربران را خواهند داشت یا خیر.تیم های توسعه دهندۀ سوشال فای همچنان مشغول آزمایش مقدماتی برای طراحی یک مدل اقتصادی پایدار هستند. این مدل ها برای اینکه بتوانند در شرایط پیش بینی نشدۀ بازار یا اصطلاحا قوی سیاه(Black swan theory) عملکرد مطلوبی داشته باشند، نیازمند آزمایش های شدیدتری هستند. نظریۀ قوی سیاه استعاره ای است از پیشامدهایی که مشاهده آن ها شگفت انگیز و بسیار نادر است و چون کسی به طور معمول انتظار وقوع آن ها را ندارد وقتی اتفاق می افتند افراد در توجیه دلایل وقوع چنین پدیده هایی گاه به استدلال غیرعقلانی و حتی خرافی روی می آورند.از دیگر نگرانی های قابل توجه، احتمال ریزش ضریب نفوذ اینفلوئنسرها است، زیرا تنها یک پست نابجا ممکن است مخالفت جمع کثیری از کاربران را برانگیزد. شبکه های اجتماعی در اتاق های پژواک (echo chamber) رونق خواهند یافت. اتاق پژواک محلی است که در آن اطلاعات، ایده ها، یا باورها با ارتباطات و تکرار درون یک سامانۀ تعریف شده تقویت می شوند و آستانۀ تحمل کاربران برای مخالفت بسیار اندک است. در چنین شرایطی با نارضایتی گروهی از هواداران، سایر فالوورها نیز سلسله وار تحت تاثیر عواطف منفی قرار گرفته و اینفلوئنسر خاطی را ترک کرده و موجب تقلیل ارزش توکن های اجتماعی وی می شوند. این روند خرسی به دارندگان این توکن ها آسیب جبران ناپذیری وارد خواهد ساخت، زیرا دیگر کسی مایل به خرید این توکن ها نخواهد بود.فروش استقراضی توکن های اجتماعیهنگامی که گروهی از دارندگان اقدام به فروش استقراضی یک توکن اجتماعی کنند، اینفلوئنسر مربوطه با خطر ریزش ناگهانی توکن های خود روبه رو خواهد شد. نوسان قیمتی در چنین شرایطی رابطۀ مستقیمی با تصمیم این فروشندگان خواهد داشت.پیشنهاد مطالعه: معرفی استارتاپ های مرتبط با فناوری NFT و متاورس در ایرانجمع بندیدر مقالۀ فوق سعی کردیم تا جوانب مختلفی از SocialFi را همچون توکن های اجتماعی و NFT پوشش دهیم. می توان گفت که با استقرار نسل سوم اینترنت (وب3) شاهد پذیرش اپلیکیشن های غیرمتمرکز سوشال فای از سوی کاربران و تحول شگرف شبکه های اجتماعی باشیم.با وجود چالش هایی همچون محدودیت توان پردازشی و سناریوی قوی سیاه، پلتفرم های SocialFi از کاربرد هدفمندی برخوردارند. این روند هم سو با استقبال فناوری NFT از مدل های اقتصادی تولیدکنندگان محتوا است. عامل تعیین کننده در پیروزی این نسل جدید از شبکه های اجتماعی، حمایت سرمایه گذاران از پروژه های نوپای سوشال فای و حذف رقبای وب2 است.این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود. منبع 1 برچسب هاسوشال فای